Pse sulmet në zemër ( infraktet ) po shtohen tek të rinjtë - dhe përse duhet të bëni kujdes!

Dëshmitë në rritje tregojnë se më shumë të rinj në moshë po përjetojnë probleme me zemrën në krahasim me dekadat e kaluara dhe se përkeqësimi i mënyrës së jetesës - domethënë dieta e varfër dhe mungesa e stërvitjes - janë fajtorë. Dhe disa kërkime sugjerojnë se infeksionet nga COVID mund të jenë shkaktarë.

Ndoshta tendenca më alarmante është se përqindja e sulmeve në zemër ( infrakti ) midis të rriturve dhe të rinjëve po rritet në të gjithë globin - gjë që shumë mjekë që folën për National Geographic e konsiderojnë një urgjencë të shëndetit publik. (Të rinj përkufizohen personat midis 20 dhe 50 vjeç.)

Ngjarjet e fundit i kanë theksuar këto shqetësime. Në fund të korrikut, 18-vjeçari Bronny James, djali më i madh i yllit të NBA, LeBron James, u rrëzua pasi pësoi arrest kardiak gjatë stërvitjes së basketbollit në Universitetin e Kalifornisë Jugore. (Ai u lirua pas një qëndrimi të shkurtër në spital.)

Sulmet në zemër janë në rritje tek të rinjtë

Arresti kardiak nuk është i njëjtë me një atak në zemër - por ngjarja, dhe disa të tjera të ngjashme, ngrenë pyetje më gjerësisht në lidhje me shëndetin kardiovaskular dhe të rinjtë.

(Nuk janë vetëm sulmet në zemër. Kanceri i zorrës së trashë po rritet tek të rinjtë.)

"Të rinjtë nuk janë të imunizuar nga arresti kardiak ose sulmi në zemër, pavarësisht se shumë mendojnë se kjo është ende një sëmundje e të moshuarve," thotë Ron Blankstein, kardiolog ​​në Brigham and Women's Hospital dhe profesor i mjekësisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit në Boston. “Por gjëja me të vërtetë e rëndësishme që të rinjtë të dinë është se sëmundjet kardiovaskulare, në pjesën më të madhe, mund të parandalohen nëse ndërmerrni hapat e duhur.”

Arresti kardiak, që pësoi Bronny James, ndodh kur zemra përjeton një mosfunksionim elektrik dhe papritmas ndalon së rrahuri. Kjo është e ndryshme nga një atak në zemër, i cili ndodh kur rrjedhja e gjakut në zemër bllokohet pjesërisht ose plotësisht.

Për shkak se arresti kardiak mund të shkaktohet nga disa kushte - si kardiomiopatia (muskuli i trashur i zemrës), dështimi i zemrës, aritmitë (rrahjet e parregullta të zemrës) dhe po, sulmet në zemër - është e vështirë për mjekët të studiojnë dhe të përcaktojnë nëse po bëhet më e zakonshme tek të rriturit e rinj.

Por studimet tregojnë se sulmet në zemër, të quajtura edhe infarkt miokardi, janë në rritje tek të rinjtë. Simptomat e zakonshme përfshijnë dhimbje ose shqetësim në gjoks; dhimbje që rrezaton në nofull, qafë, shpinë ose krahë; gulçim; kur ndihesh i dobët ose të bie të fikët.

Një studim me më shumë se 2000 të rinj të rritur të pranuar për atak në zemër midis viteve 2000 dhe 2016 në dy spitale të SHBA zbuloi se 1 në 5 ishte 40 vjeç ose më i ri - dhe se përqindja e këtij grupi është rritur me 2 për qind çdo vit dekadën e fundit

Studimi, i botuar në vitin 2019 në American Journal of Medicine, zbuloi gjithashtu se njerëzit e moshës 40 vjeç ose më të rinj që kanë pasur një atak në zemër kanë po aq gjasa sa të moshuarit të vdesin nga një sulm tjetër në zemër, goditje në tru ose arsye tjetër.

Në fakt, rritjet e sëmundjeve të zemrës tek të rinjtë në 2020 dhe 2021 janë përgjegjëse për më shumë se 4 për qind të rënieve më të fundit të jetëgjatësisë në SHBA, sipas një editoriali të botuar në mars në JAMA Network.

Kush është më i rrezikuar?

Problemi nuk është vetëm në Amerikë. Studimet tregojnë në Pakistan dhe Indi, për shembull, po përjetojnë gjithashtu sulme në zemër në moshat më të reja. "Sëmundjet kardiovaskulare nuk njohin kufij ndërkombëtarë," tha Blankstein, "dhe as faktorët e rrezikut."

Dhe megjithëse sulmet në zemër zakonisht godasin burrat më shpesh sesa gratë, studimet e fundit kanë sugjeruar se më shumë gra më të reja po përjetojnë sulme në zemër në krahasim me burrat më të rinj - dhe se rezultatet e tyre janë më të këqija.

Një hetim i vitit 2018 i botuar në revistën Circulation zbuloi se përqindja e përgjithshme e shtrimeve në spital nga ataku në zemër midis njerëzve të moshës 35 deri në 54 vjeç u rrit nga 27 përqind në 1995-99 në 32 përqind në 2010-14. Rritja më e madhe ka ndodhur te femrat e reja (21 përqind në 31 përqind) krahasuar me meshkujt e rinj (30 përqind deri në 33 përqind).

Gratë e reja në studim kishin një histori të presionit të lartë të gjakut, diabetit dhe sëmundjeve kronike të veshkave.

Studimet kanë zbuluar se mjekët kanë më shumë gjasa të mos i marrin serjozisht simptomat dhe të nëndiagnostikojnë disa faktorë rreziku tek gratë dhe kanë më pak gjasa t'u përshkruajnë atyre medikamente për të ndihmuar në menaxhimin e rreziqeve nga sulmi në zemër.

Cilët janë faktorët më të mëdhenj të rrezikut?

Shumica e studimeve tregojnë se më shumë njerëz, veçanërisht ata me prejardhje të ndryshme racore dhe etnike, po zhvillojnë faktorë rreziku për sëmundjet e zemrës në moshat më të reja - dhe se shumica e rinisë, në dukje të shëndetshëm  janë të rrezikuar sidomos kur kanë një nga faktorët që përmendëm. Faktorët më të mëdhenj të rrezikut janë presioni i lartë i gjakut, diabeti, kolesteroli i lartë dhe mbipesha, të cilat të gjitha mund të bllokojnë dhe dëmtojnë arteriet dhe enët e gjakut që bartin gjakun e pasur me oksigjen në zemër.

Ndërsa disa nga këto kushte mund të jenë gjenetike, më shpesh ato shkaktohen nga vite të tëra zakonesh jo të shëndetshme si dieta e varfër dhe një mënyrë jetese e ulur që zakonisht fillojnë herët në fëmijëri, thotë Eugene Yang, një kardiolog parandalues ​​dhe kryetar i Kolegjit Amerikan të Kardiologjisë. Këshilli i Parandalimit të Sëmundjeve Kardiovaskulare.

COVID, nga ana tjetër, duket se ka një ndikim më të menjëhershëm në shëndetin kardiovaskular. Një studim i vitit 2022 i botuar në Journal of Medical Virology zbuloi se vdekjet nga sulmi në zemër u rritën me 14 për qind brenda vitit të parë të pandemisë. Rritja më e madhe u gjet tek të rriturit e moshës 25 deri në 44 vjeç.

Dihet se COVID aktivizon inflamatoret në trup dhe e bën gjakun më të trashë dhe më ngjitës, tha Yang, gjë që mund t'i bëjë njerëzit e infektuar më të ndjeshëm ndaj mpiksjes së gjakut që mund të bllokojë arteriet dhe të çojë në sulm në zemër. Megjithatë, ende nuk është e qartë pse të rriturit më të rinj duket se janë më të prekshëm ndaj komplikimeve kardiovaskulare të COVID.

Faktorë të tjerë si duhani, kokaina, marihuana dhe përdorimi i alkoolit janë lidhur me rritjen e rrezikut të sulmit në zemër edhe te të rinjtë.

Të rinjtë nuk janë të vetëdijshëm për rreziqet që egzistojnë

Megjithatë, shumica e të rinjve nuk janë të shqetësuar. Një sondazh i kryer në janar nga Qendra Mjekësore Wexner e Universitetit Shtetëror të Ohajos zbuloi se 47 për qind e njerëzve nën moshën 45 vjeç nuk mendojnë se janë në rrezik për sëmundjet e zemrës; një e treta e të gjithë të rriturve të anketuar thanë se nuk do ta dinin me siguri nëse kishin një atak në zemër.

Në mënyrë të ngjashme, vetëm gjysma e 3,500 të rriturve të rinj që kishin faktorë rreziku të rëndësishëm besonin se ishin në rrezik për sëmundje të zemrës përpara se të ndodhte ataku i tyre në zemër; edhe më pak raportuan se mjekët e tyre u thanë se ishin në rrezik, veçanërisht gratë.

İnformimi i të rinjëve që të kujdesen për shëndetin e zemrës është një sfidë unike, thonë ekspertët; ata janë të zënë me ndërtimin e familjeve dhe karrierës dhe janë grupmosha më pak e mundshme për të pasur sigurime shëndetësore.

Por nuk është i gjithë faji i tyre. Sistemi i kujdesit shëndetësor nuk është krijuar për të vlerësuar dhe trajtuar në mënyrë efektive të rriturit e rinj me sëmundje të zemrës, tha Blankstein, duke nxitur një paragjykim midis mjekëve se pacientët e rinj janë në rrezik të ulët.

"Llogaritësi i rrezikut" më i përdorur i zhvilluar nga Shoqata Amerikane e Zemrës, për shembull, vlerëson rreziqet vetëm për moshat 40-75 vjeç.

Për më tepër, shumica e të rinjve të rritur që kanë pasur një atak në zemër nuk do të kishin të drejtë për trajtimin e kolesterolit sipas udhëzimeve aktuale përpara se të ndodhte ataku i tyre në zemër; gratë përballen me përshtatshmëri edhe më të ulët në krahasim me burrat, pavarësisht faktorëve të ngjashëm të rrezikut.

Si të reduktoni rrezikun e sulmit në zemër

Parandalimi i hershëm është çelësi. Sa më gjatë të jetoni me faktorë rreziku, aq më të mëdha janë shanset për të zhvilluar sëmundje të zemrës dhe për të përjetuar rezultate më të këqija më vonë në jetë, veçanërisht nëse nuk trajtohen.

"Shikoni mirë faktorët tuaj të rrezikut," thotë Mariell Jessup, shefe e shkencës dhe mjekësisë në AHA, "dhe më pas zhvilloni një plan se si mund të trajtoni një ose më shumë prej tyre."

AHA rekomandon ndjekjen e "Life's Essential 8": masat kryesore që, nëse praktikohen, mund të përmirësojnë dhe ruajnë shëndetin tuaj kardiovaskular. Këto përfshijnë një dietë të shëndetshme, aktivitet të rregullt fizik, mos pirjen e duhanit dhe gjumë të mjaftueshëm, si dhe menaxhimin e peshës, kolesterolit, sheqerit në gjak dhe presionit të gjakut.

“Mosha e re në moshë madhore është një mundësi fenomenale për parandalimin e sëmundjeve kardiovaskulare, e cila shkon paralelisht me shëndetin e përgjithshëm”, thotë John Wilkins, profesor i asociuar i mjekësisë në kardiologji në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit Northwestern Feinberg. "Sa më mirë punë që mund të bëjmë për t'i marrë të rinjtë në këto nivele optimale, aq më shumë shanse kanë ata për një hapësirë ​​më të gjatë shëndetësore."